Categories
Solar Energy

सौर ऊर्जा आणि आपण – २

भाग २ – घरगुती वापराची वीज

Part 2 – Electicity for Household Use

घरात आपण वापरतो ती वीज आपल्याला वीजमंडळाच्या वीजजाळ्यातून (इलेक्ट्रिक ग्रीडमधून ) मिळते.

The electric energy that we use in our households is available to us from the electric grid of the supply company.


वीजजोडणी १ किंवा ३ फेज ची असते, साध्या वापरासाठी १ फेजचा वीजपुरवठा पुरेसा होतो, परंतु जास्त वापर करणारी उपकरणे जसे की मोठ्या क्षमतेचे पंप , यंत्रसामग्री इत्यादी साठी ३ फेज पुरवठा सोयीचा होतो .

The electric connection is either 1 phase or 3 phase, for small scale household usage single phase connection is adequate, but for large sized pumps and equipment a 3 phase supply is better and recommended.


आपण वापरतो त्या विजेचे बिल आपल्या वापराच्या युनिट नुसार वीजमंडळ दरमहा आपल्याला देते आणि त्याचा भरणा वेळेवर न केल्यास आपली विजेची जोडणी खंडीत करण्याचे अधिकार वीजमंडळास असतात.

The monthly electric bill is generated based on the units of electricity that we use, if not paid within stipulated time, the electric supply company can disconnect the electric supply to the consumer.


वीजवापर मोजण्यासाठी एक मीटर बसविलेला असतो आणि त्यावर आपल्या विजेच्या वापराची संख्या के-डब्ल्यू-एच (KWH) (सर्वसामान्यपणे युनिट असे म्हटले जाते) मध्ये सतत दाखविली जाते.

To measure the consumption of the electricity, an energy meter is installed at the premise of the consumer. On the display of this meter, the accumulated consumption of electricity is continiously displayed in KWH units.


आपल्या माहितीकरिता आणि कुतूहल म्हणून आपण आपल्या मीटर वर सतत दाखवल्या जाणाऱ्या आकड्यांचा परिचय करून घेतलेला बरा.

It is a good thing to know the location and details on the display of our own energy meter.


वेगवेगळ्या कंपन्यांचे मीटर थोड्या फार फरकाने विविध प्रकारची माहिती स्क्रीनवर एकामागून एक दाखवत राहतात – दिनांक, वेळ, आतापर्यंत झालेल्या वीजवापराची युनिटे अर्थात के-डब्ल्यू-एच (KWH)

Energy meters from various companies, with small differenece here and there, keep scrolling the information on the display – typically date, time, accumulated energy units KWH used so far till any given point of time.

आता थोडेसे विजेच्या परिमाणा-विषयी (युनिट)

Now let us understand the unit of electricity consumed

सर्व प्रकारच्या ऊर्जेचे परीमाण वॅट हे असते आणि किती वॅट ऊर्जा किती वेळासाठी वापरली ह्याचे परीमाण के-डब्ल्यू-एच (KWH) असे आहे.

All types of energies (rather power or the rate of consumption of energy) is Watt, and how much energy used for how long is often expressed as KWH units.

तर अश्या प्रकारचे १ युनिट म्हणजे नक्की किती ऊर्जा?

So how much really is a 1 KWH?

तर १०० वॅट चा एक दिवा १० तास सुरु ठेवला तर १ युनिट वीज वापरली जाते.

If we operate a 100 watt light bulb for 10 hours, it is 1000 Watt Hour or 1KWH.

किंवा १००० वॅट (१ किलोवॅट) ची इस्त्री १५ मिनिटे (एक चतुर्थांश तास) वापरली तर ०.२५ युनिट वीज वापरली जाते.

If we use an electric iron of 1000 watt capacity, for 15 minutes, then it is 1000×15/60 = 0.25 KWH units.

किंवा २००० वॅट चा पाणी तापवायचा रॉड हीटर अर्धा तास वापरला तर १ युनिट वीज वापरली जाते.

An electric rod type immersion water heater of 2000 watt if used for half an hour then 2000×0.5=1000 Watt Hour or 1 KWH units are consumed.

ह्या पद्धतीने आपण आपल्या घरातल्या विविध उपकरणांचा जितका वेळ वापर केला जातो त्यावरून विजेच्या युनिटांचा अंदाज किंवा गणित करू शकतो.

Going by this simple calculation we can determine the approximate consumption of electricity in our home on a daily or monthly basis.

वीजवापरासाठी वीजमंडळ वेगवेगळे आकार (चार्जेस) लागू करते ,जसेकी….

Electricity company charges various rates under different heads of charges as below.


स्थिर आकार – कितीही कमी अथवा जास्त वीज वापरली तरी ही ठरावीक रक्कम दरमहा बिलामध्ये घेतली जाते, सिंगल फेज साठी सध्याचा स्थिर आकार ८० ते ११० रुपये आहे.

Fixed Charges – No matter how much electricity the consumer uses in a month, this charge will always be applied in every bill. As of now this is 80 to 110 INR per month for a single phase connection.


वीज आकार – हा आकार मुख्यत्वे वीज वापरासाठीच आहे
Electricity Charges – This is the charge directly applicable for the units of electricity consumed.

वहन आकार – मंडळाच्या वीजवाहिन्यांचे जाळे वापरून आपल्याला वीज मिळते, त्यापोटी द्यावा लागणार आकार
Wheeling or Transmission Charges – This is in a way the charges for providing electricity at a location away from the point of generation, basically the transmission related charge/cost.

इंधन समायोजन आकार – इंधनाचे दर कमी किंवा जास्त होतात त्यानुसार हा आकार लावला जातो

Fuel adjustment charges – This is levied due to changes in the cost of fuel that goes into generating the electricity in the power plants.

वीज शुल्क – वीजवापराचे शुल्क

Energy Charges – Similar to electricity charges, but just a different charge head.

वीज विक्री कर – वीजविक्री करताना लावावयाचा कर
Electricity Tax on Sale – Tax as a part of electricity sales by the supply company to the consumer.

ह्यातील स्थिर आकार वगळता इतर सर्व आकार वीजवापराच्या युनिट वर अवलंबून असतात, अर्थातच जितकी युनिट जास्त वापरली जातील तितके हे सर्व आकार त्या प्रमाणात लागू होणार.

Out of the various types of charges, all charges except Fixed charges are directly proportional to the units of electricity consumed. In a way these are all variable charges and will be higher in propotion to the units consumed.


त्यातही युनिटच्या पायरीपद्धतीने दर-आकारणी केली जाते ०-१०० युनिट ३ रुपये प्रति युनिट, त्यापुढील युनिट ला १०१ -३०० युनिट मध्ये गेल्यास ६ रुपये प्रति युनिट असे चढे दर लागू होतात.

Variable charges are mostly grouped in increasing slabs of consuption, e.g. 0-100 units 3 INR per unit, 101 to 300 units are charged at 6 INR per unit.


आणि ही दर आकारणी ग्राहकाच्या टॅरीफ (वीजदरतक्ता ) नुसार बदलते, साधारणपणे MSEDCL च्या सर्वसाधारण वीज ग्राहकाला 090 /LT-I (B) Residential 1Ph हा टॅरीफ लागू असतो, परंतु असे अनेक टॅरीफ नेमून दिलेले आहेत आणि त्या त्या प्रमाणे दर आकारणी केली जाते.

This actual rates of various charges are also dependent on the tariff category assigned to the consumer. As an example, for the standard residential consumer, MSEDCL in Maharashtra applies a tariff – 090 /LT-I (B) Residential 1Ph

Categories
Solar Energy

सौर ऊर्जा आणि आपण – १

उर्जाक्षेत्राशी प्रत्यक्ष संबंध नसलेल्या जिज्ञासू नागरिकांना सौर ऊर्जा प्रत्यक्ष कशी वापरायला सुरुवात करता येईल ह्याबद्दल माहिती देणे हे या लेखमालेचे प्रयोजन आहे.

अभिप्राय आणि/किंवा प्रश्न अवश्य लिहावे.

भाग १: सौर ऊर्जेची प्राथमिक माहिती

आपल्याला सौर ऊर्जा प्रामुख्याने दोन तऱ्हेने मिळते, प्रकाश आणि उष्णता.

यापैकी उष्णतेचा उपयोग घरगुती प्रमाणावर पाणी तापवणे किंवा पदार्थ वाळवणे यासाठी केला जातो, तर मोठ्या प्रमाणात किंवा औद्योगिक स्तरावर सूर्याच्या उष्णतेपासून वाफ निर्माण करून त्यावर जनित्रे (टर्बाईन) चालवून वीजनिर्मिती करतात.

सूर्य प्रकाशाचा उपयोग थेट प्रकाश म्हणून तर होतोच, परंतु सूर्यास्तानंतर प्रकाश / ऊर्जा मिळवता यावी यासाठी विशेष योजना करावी लागते.

आपल्या घरात, कचेऱ्यांमध्ये, शेतीमध्ये किंवा कारखान्यांमध्ये विजेचा विवीध प्रकारे करता येऊ शकणारा वापर आणि त्यामुळेच निर्माण झालेले विजेचे महत्व काही वेगळे सांगायची गरज नाही.

वीज किंवा विद्युत-ऊर्जा अनेक मार्गांनी आपल्याला वापरायला सोयीची ठरते, त्यामुळे गेली कित्येक दशके पारंपारिक पद्धती वापरून वीजनिर्मिती सुरु आहे, आणि ह्या पृथ्वीवर विजेचा वापर यथेच्छ सुरु आहे.


पारंपारिक पद्धतींमध्ये कोळसा किंवा जीवाश्म इंधने (पेट्रोलियमजन्य ज्वलनशील पदार्थ) वापरून वीजनिर्मिती केली जाते आणि त्यातून निर्माण होतात – प्रदूषणकारी वायू आणि वातावरणातील प्रतिकूल बदल.

प्रदूषणाला आळा घालण्यासाठी आणि दुसऱ्या बाजूला इंधनांचे संपत चाललेले साठे व त्या अनुषंगाने वाढत चाललेल्या किंमती यावर उतारा म्हणून सौरऊर्जेचा सशक्त पर्याय पुढे येत आहे.

सूर्यप्रकाशापासून थेट वीज निर्माण करू शकणारी सौरविद्युत पॅनेल्स गेल्या बऱ्याच वर्षांपासून उपलब्ध आहेतच आणि निर्मितीप्रक्रीयेतील संशोधन व सुधारणांमुळे पॅनेलच्या किंमती मोठ्या प्रमाणावर कमी होऊन स्थिरावल्या आहेत.

आपल्या घरात वीजमंडळाने पुरविलेल्या विजेला सोलर पॅनल वापरून निर्माण केलेली वीज पर्याय ठरू शकते आणि अश्या प्रकारे सोलर पॅनेल्स बसवून आपले विजेचे बिल देखील कमी करता येऊ शकते.


ह्यासाठी सर्वसाधारणपणे तीन प्रकार उपलब्ध आहेत.

१. बॅटरीचा वापर करून
२. वीजजोडणीचा वापर करून
३. सौरविजेचा थेट वापर

आपण याबद्दलची माहीती क्रमशः घेऊया…….

The purpose of this set of articles is to provide information about how to start using solar energy, to the curious citizens who are not directly related to the energy sector.

Feedback and / or questions are anticipated.

Part 1: Basic information on solar energy

We get solar energy in two main ways, light and heat.

Most of the heat part is used for domestic water heating or drying, while on a larger / industrial scale, electricity is produced by generating steam from the heat of the sun and running turbines.

Sunlight is used as direct light, but special arrangements have to be made to be able to use the energy after sunset.

Needless to say, the ease of use of electricity in our homes, offices, farms or factories and hence the importance of electricity is already very well established.

Electricity or power-energy is convenient for us to use in many ways, so since last several decades electricity is being generated using traditional methods, and there is large scale consumption of electricity common across all countries in the world.

Traditional methods generate electricity using coal or fossil fuels (petroleum based substances) and it leads to release of polluting gases and also results in adverse impact on our climate.

A strong alternative of solar energy is emerging, to curb pollution and, on the other hand, to tackle the depleting fossil fuel reserves and their rising prices.

Solar panels that can generate electricity directly from sunlight have been available for many years, and research and improvements in the manufacturing process has led to a significant reduction in panel prices. As of now the prices are fairly stabilized.

Electricity generated using solar panels can be an alternative to the electricity supplied to our home by the power board and thus installing solar panels can also reduce electricity bills.

There are generally three types of systems available for using solar energy for electricity.

1. Battery based systems

2. Grid connected systems

3. Direct use of solar electricity

We will look at these options in subsequent articles…..